Gan nhiễm độc, bị tổn thương, lâu dần sẽ dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan…. và ảnh hưởng đến các bộ phận khác trong cơ thể. Những bệnh này đòi hỏi phải điều trị trong thời gian dài, làm cho người bệnh phải chịu nhiều tốn kém về kinh tế, ảnh hưởng đến sức khỏe, giảm chất lượng sống và nặng hơn là gây tử vong.
Nguyên nhân gây gan nhiễm độc
Chức năng chính của gan là giải độc cơ thể, làm sạch bên trong cơ thể con người. Nếu gan tốt thì sẽ thực hiện tốt chức năng lọc thải các chất độc, nhờ đó phòng ngừa được nhiều bệnh. Nhiễm độc gan là tình trạng gan bị tổn thương, dẫn đến viêm ở gan. Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng gan nhiễm độc, nhưng chủ yếu do một số lý do điển hình như:
Dung nạp chất độc đưa từ bên ngoài vào trong cơ thể như chất cồn và độc tố trong rượu bia, thuốc lá, thuốc điều trị bệnh, các thực phẩm bẩn: tồn dư thuốc diệt cỏ, phân bón hóa học, chất tạo nạc, chất kích thích tăng trưởng, chất phụ gia tạo mùi, các kim loại nặng, hóa chất độc hại, các loại virus, kí sinh trùng và nấm mốc…
Gan dễ bị gây hại bởi độc chất từ ngoài vào. Do đó, nhiều người đánh đồng rằng, gan nhiễm độc do một nguồn duy nhất là rượu bia, thuốc lá, thực phẩm bẩn…. Tuy nhiên, phần độc chất nguy hiểm nhất chính là các chất gây viêm do tế bào Kupffer trong gan tiết ra. Bản chất tế bào Kupffer không phải là yếu tố gây hại cho gan, ngược lại còn là một đại thực bào tạo phản ứng miễn dịch, giúp loại bỏ các tế bào gan chết. Tuy nhiên, vì bị kích hoạt liên tục bởi các yếu tố độc hại buộc chúng phải phóng thích các chất gây viêm và vô tình gây hại cho gan.
Điều này được Tiến sĩ Thành Lý phân tích cụ thể, hầu hết độc chất khi vào cơ thể đều được xử lý tại gan. Khi các độc tố đến và ứ đọng tại gan nhiều sẽ liên tục kích hoạt tế bào Kupffer nằm ở xoang gan, làm sản sinh nhiều chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… Các chất gây viêm này làm chết tế bào gan trên diện rộng, khiến gan bị suy giảm quá trình giải độc, chất độc ứ đọng càng nhiều và gây nhiễm độc gan nghiêm trọng từ bên trong. Đồng thời, chúng còn là nguyên nhân chính gây viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan, thậm chí ung thư gan.
Do bệnh viêm gan B, C: Việt Nam là một nước có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B, C cao, chiếm 77 – 85%.
Dấu hiệu gan nhiễm độc
Nhận biết được dấu hiệu gan nhiễm độc sớm có thể giúp tình trạng của gan tích cực hơn, đề phòng bệnh tiến triển nặng gây xơ gan, ung thư gan.
Rối loạn tiêu hóa: Đây là triệu chứng thường gặp nhất, chiếm 60 – 80%. Các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa do gan nhiễm độc như: Không muốn ăn, đầy hơi, chướng bụng, ăn không tiêu dẫn đến đau bụng thường xuyên, buồn nôn và nôn, sợ thịt, sợ mỡ, ỉa chảy hoặc táo bón, nước tiểu có màu vàng, phân vàng hoặc bạc. Các triệu chứng trên dẫn đến việc cơ thể bị trì trệ và suy nhược.
Nổi mụn nhọt, mẩn ngứa, mề đay: Bị ngứa do gan nhiễm độc là tình trạng rất phổ biến. Các mụn nhọt, mẩn ngứa, nổi mề đay là dấu hiệu đặc trưng của bệnh,…. Nguyên nhân nhiễm độc gan gây ngứa là do chức năng gan suy giảm nên việc thải độc cơ thể không còn hiệu quả, chất độc tích tụ gây kích ứng da.
Đau tức vùng hạ sườn phải: Người bệnh thường có cảm giác căng đau vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải. Trong một vài trường hợp khác có thể đau bụng dữ dội vùng túi mật .
Đổ mồ hôi: Khi gan bị nhiễm độc, chức năng hoạt động của gan sẽ bị suy giảm nên gây ra tình trạng nóng gan. Dấu hiệu để nhận biết là thường xuyên cảm thấy nóng trong người, đổ mồ hôi nhiều dù nhiệt độ mát mẻ và không quá nóng.
Thay đổi màu da: Vàng mắt và vàng da là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất để nhận biết các vấn đề về gan. Nguyên nhân gây ra hiện tượng này là do chất Bilirubin (chất thải màu vàng) được sản xuất từ mật và xử lý tại gan. Khi có nhiều bilirubin trong máu, chất này có thể rò rỉ vào các mô như da và mắt, khiến chúng chuyển thành vàng. Bên cạnh đó, nếu lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng thì cho thấy gan của bạn không hoạt động tốt và đã bị nhiễm độc.
Lưu ý: Khi gan bị tổn thương, các dấu hiệu này thường sẽ xuất hiện cùng lúc, đặc biệt là trong các trường hợp như: sau khi uống rượu bia, ăn quá no, thời tiết thay đổi.
